ไส้เดือนฝอย

ปัจจุบัน กระแสการตื่นตัวของผู้บริโภคพืชผักปลอดภัยจากสารพิษมีมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งนโยบายของรัฐบาลและแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ที่ให้ความสำคัญในเรื่องของความปลอดภัยด้านอาหาร (Food safety) ตั้งแต่ขั้นตอนการผลิตจากไร่นาจนถึงแปรรูปเป็นอาหารสู่ผู้บริโภค โดยรัฐฯ เร่งผลักดันให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องทำการวิจัยและพัฒนา เพื่อนำไปสู่การเกษตรที่ให้ ผลผลิตปลอดภัยและเป็นที่ต้องการของตลาดทั้งในและต่างประเทศ สารชีวภัณฑ์กำจัดศัตรูพืชจึงเป็นงานวิจัยหนึ่งที่กรมวิชาการเกษตร ได้วิจัยและพัฒนาเพื่อได้ชีวภัณฑ์ที่มีประสิทธิภาพนำมาทดแทนหรือลดการใช้สารป้องกันกำจัดศัตรูพืชลงในระดับที่ปลอดภัย ไส้เดือนฝอยสกุล Steinernema sp. จึงเป็นอีกหนึ่งชีวภัณฑ์ที่มีศักยภาพในการกำจัดแมลงศัตรูพืชได้หลายชนิด แต่อย่างไรก็ตามไส้เดือนฝอยที่มีจำหน่ายเป็นการค้าในปัจจุบันมีราคาค่อนข้างสูง หาซื้อยาก อาจประสบปัญหาขณะเก็บรักษา และช่วงเวลาในการขนส่งผลิตภัณฑ์ยังมีผลทำให้ไส้เดือนฝอยลดประสิทธิภาพในการฆ่าแมลงได้ จึงทำให้การใช้ชีวภัณฑ์ไส้เดือนฝอยไม่แพร่ หลายเท่าที่ควร

กรมวิชาการเกษตร ได้วิจัยพัฒนาไส้เดือนฝอยกำจัดแมลงสายพันธุ์ไทย (Steinernema sp. Thai strain) ที่มีคุณสมบัติทนทานอุณหภูมิได้สูง มีศักยภาพในการกำจัดแมลงเทียบได้กับสายพันธุ์ที่ผลิตเป็นการค้า นอกจากนั้นยังสามารถเพาะเลี้ยงขยายปริมาณได้ดีในอาหารเทียมราคาถูก และมีต้นทุนการผลิตต่ำ ดังนั้น ไส้เดือนฝอยสายพันธุ์ไทยจึงเป็นชีวภัณฑ์อีกชนิดที่สามารถนำไปขยายผลสู่เกษตรกรให้มีการใช้กำจัดแมลงให้แพร่หลายเพิ่มขึ้น โดยกรมวิชาการเกษตร มีความพร้อมในเรื่องของเทคโนโลยีการผลิตอย่างง่าย ที่สามารถถ่ายทอดความรู้และสนับสนุนให้เกษตรกรเพาะเลี้ยงไส้เดือนฝอยใช้เอง ซึ่งจะช่วยลดรายจ่ายในการซื้อสารป้องกันกำจัดศัตรูพืช หรือสารชีวภัณฑ์อื่นๆ ที่มีราคาแพง และเกษตรกรสามารถพึ่งพาตนเองได้ ตลอดจนการใช้ไส้เดือนฝอยยังมีความปลอดภัยต่อผู้ใช้ ไม่มีสารพิษตกค้างในผลิตผลเกษตร และปลอดภัยต่อสภาพแวดล้อม รวมทั้ง ไส้เดือนฝอยที่เพาะเลี้ยงเองและนำไปใช้ทันทีจะมีความแข็งแรงและมีศักยภาพในการฆ่าแมลงได้ดี ชีวภัณฑ์ไส้เดือนฝอยจึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการควบคุมแมลงโดยชีววิธีที่เกษตรกรสามารถทำใช้เองได้